Ngay sau khi Nước Việt Nam Dân chủ cộng hoà ra đời, quân Pháp đã thực hiện âm mưu xâm lược nước ta một lần nữa. Ngày 23/9/1945, thực dân Pháp đã đánh chiếm Sài Gòn. Ngày 20/11/1946, chúng lại nổ súng đánh Hải Phòng, Lạng Sơn và đổ bộ hàng nghìn quân lên Đà Nẵng. Từ đầu tháng 12 tình hình thủ đô Hà Nội ngày một căng thẳng; lính Pháp đã ngang nhiên xé cờ Việt Nam, bắt cóc, bắn giết các chiến sĩ Vệ quốc đoàn và dân thường…Ngày 16/12/1946 Mooclie, chỉ huy quân đội Pháp gửi liền cho Chính phủ ta hai tối hậu thư, tuyên bố “Quân Pháp sẽ tự mình đảm nhiệm trị an tại Hà Nội, chậm nhất là vào sáng ngày 20/12/1946”. Tiếp đó, ngày 18/12/1946, quân Pháp đánh chiếm công sở của Bộ Tài chính và Bộ Giao thông Công chính của ta…

Mặc dù, Bác Hồ và Đảng ta đã hết sức kiên trì, tận dụng mọi cơ hội, tranh thủ giải quyết bằng thương lượng hoà bình nhằm có thể tránh được cuộc chiến tranh gian khổ và ác liệt, nhưng thực dân Pháp vẫn rắp tâm lấn tới. Các tối hậu thư liên tiếp của quân Pháp đặt Nhân dân ta trước một tình thế chỉ có một con đường đứng lên kháng chiến, không có con đường nào khác.

          Trong hai ngày 18-19/12, Ban Thường vụ Trung ương Đảng họp Hội nghị mở rộng tại Vạn Phúc (Hà Đông), dưới sự chủ toạ của Chủ tịch Hồ Chí Minh hạ quyết tâm phát động toàn dân kháng chiến và quyết định đánh trước để giành thế chủ động. Ngay chiều hôm đó, Bộ Tổng Tham mưu đã điện cho các Khu: 1,2,3,4,11,12 và Đà Nẵng “ Lệnh nổ súng lúc 20 giờ ngày 19-12-1946”. Quyết định này, phản ánh đúng nguyện vọng và ý chí độc lập của toàn dân ta, phản  ánh đúng quy luật chiến tranh cách mạng, là quyết định lịch sử chính xác và sáng suốt.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng kiêm Tổng Tư lệnh Quân đội Nhân dân Việt Nam khi nói về sự kiện ngaỳ 19-12-1946 đã cho rằng: Thời điểm phát động một cuộc chiến tranh là cực kỳ quan trọng. Nắm vững quy luật của chiến tranh để quyết định đúng và sáng suốt là vấn đề có ý nghĩa chiến lược lớn đối với vận mệnh dân tộc. Đã là chiến tranh thì phải nắm quyền chủ động và phải tạo đựơc sức mạnh ngay từ đầu, tạo bất ngờ cho đối phương. Quyết định ngày 19/12 là quyết định không thể sớm hơn, còn nếu chậm, quân Pháp sẽ  nhanh chóng tước vũ khí các lực lượng vũ trang của ta thì tình thế sẽ khó khăn phúc tạp hơn nhiều.

Đáp Lời kêu gọi Toàn quốc kháng chiến thiêng liêng của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Bất kỳ đàn ông, đàn bà, bất kỳ người già, người trẻ, không chia tôn giáo, đảng phái, dân tộc. Hễ là người Việt Nam thì phải đứng lên đánh thực dân Pháp để cứu Tổ quốc. Ai có súng dùng súng, ai có gươm dùng gươm, không có gươm thì dùng cuốc, thuổng, gậy gộc. Ai cũng phải ra sức chống thực dân Pháp cứu nước”, muôn người như một nhất tề đứng lên tiến hành cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, bảo vệ độc lập tự do của Tổ quốc. Với ý nghĩa đó, ngày 19-12-1946, mãi mãi là một trong những ngày lịch sử vẻ vang nhất, hào hùng nhất của dân tộc ta; trở thành mốc son lịch sử mở đầu cuộc kháng chiến thành thánh vĩ đại.

 9 năm kháng chiến trường kỳ, dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, đứng đầu là Hồ Chủ tịch, quân dân ta đã phát huy truyền thống yêu nước nồng nàn và khí phách anh hùng, bất khuất, với ý chí : thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”, vượt qua muôn vàn hy sinh gian khổ và khó khăn thử thách, quân và dân ta đã đoàn kết chặt chẽ, anh dũng chiến đấu. Các lực lượng vũ trang của ta được nhân dân tin yêu, đùm bọc, đã nêu cao chủ nghĩa anh hùng cách mạng, ngoan cường chiến đấu, vừa chiến đấu, vừa xây dựng, không ngừng lớn mạnh và trưởng thành. Quân đội Nhân dân Việt Nam chân đồng vai sắt, vượt qua bao gian khổ, lập nên những chiến công ngày một to lớn.

          Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp là thắng lợi của đường lối đúng đắn và vai trò lãnh đạo sáng suốt khôn khéo của Bác Hồ và Đảng ta; là thắng lợi tinh thần đoàn kết chiến đấu anh dũng, không ngại gian khổ, không sợ hy sinh của Quân đội Nhân dân Việt Nam anh hùng kết hợp với tinh thần tham gia kháng chiến của toàn dân ta ở hậu phương; là thắng lợi tổng hợp của quân sự với chính trị và ngoại giao, làm cho kẻ địch ngày càng bị cô lập và thất bại. Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Pháp là thiên anh hùng ca bất diệt về lòng yêu nước, tinh thần dũng cảm hy sinh và sức mạnh niềm tin của một dân tộc được thức tỉnh bởi khát vọng tự do độc lập.Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Pháp đã tạo thế và lực mới để quân và dân ta một lần nữa dân tộc ta, đã đánh và thắng quân xâm luợc đế  quốc Mỹ “ ghi được trên sử xanh những trận chiến thắng giải phóng lẫy lừng, đánh bại những lực lượng hung tàn cực kỳ lớn mạnh, lớn mạnh hơn mình không chỉ đôi ba lần mà lớn mạnh hơn mình cả mấy chục lần” [1]

Kế thừa và phát huy truyền thống yêu nước, ý chí độc lập tự do, khí phách quật cường trong chiến đấu, trong thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội đặc biệt gần 35 năm thực hiện đường lối đôỉ mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo, nhân dân ta với đức tính cần cù thông minh và quả cảm  đã làm thay đổi rõ rệt bộ mặt đất nước, để đất nước ta chưa bao giờ có được như cơ đồ ngày hôm nay.

Bước vào thời kỳ mới, thời kỳ hội nhập và phát triển, để  đất nước  ta, dân tộc ta lên tầm cao mới, ý chí của một dân tộc hôm qua “thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”, thì hôm nay với lòng tự tôn dân tộc Đảng và Nhân dân ta quyết tâm chiến thắng nghèo nàn lạc hậu, sớm đưa nuớc ta  ra khỏi tình trạng kém phát triển; tạo nền tảng để đến giữa thế kỷ XXI  nước ta trở thành một phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

 Đó chính  là sự tiếp nối và phát huy truyền thống lịch sử dựng nước và giữ nước ngàn năm của cha ông, trong đó có ngày 19-12-1946, ngày Toàn quốc mở đầu cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và kháng chiến thắng lợi là một dấu ấn khó phai mờ trong tâm khảm của mỗi người dân Việt Nam.